آذرخش چیست؟
جهان
ما پر از شگفتي هاست؛ برخي از اين گونه علاوه بر شگفتي هايشان بالقوه
حادثه آفرين و مصيبت بارند كه براي سلامت محيط زيست و انسانها بسيار خطرناك
مي باشند (آذرخش، زلزله، سيل). آدميان براي مبارزه با اين گونه موارد و
مصون ماندن از آن براي ادامه حيات طي ساليان دراز گذشته راههاي متفاوتي را
پيموده اند وعلم مبارزه و رويارويي با آن را آموخته اند و تجربه كرده اند و
ياد گرفته اند كه چگونه با آن روبه رو شوند و برآن غلبه كنند تا زنده
باشند و زندگي كنند.
مورد ويژه اي كه ما
خواهان شناسايي و بررسي علل به وجود آمدن آن هستيم آذرخش (صاعقه) مي باشد
كه اين پديده جالب الكتريكي نيز به نوبه خود در صورت نداشتن شناخت كافي از
روشهاي حفاظتي آن، باعث خسارتهاي جاني و مالي زياد و جبران ناپذير خواهد
شد.
در مواقعي از سال، تغيير و تحولات جوي باعث به وجود آمدن توده
ابرهاي باردار و بزرگي كه به ابرهاي سنداني شكل از نوع (cumulonimbus)
معروف هستند، تشكيل مي شوند كه در بعضي مواقع پهناي آن به 20 كيلومتر و با
گستردگي چندين ده كيلومتر مي رسد، بر اثر جابجايي دروني در بالاي اين توده
بزرگ ابر كريستال هاي يخ با بارهاي مثبت و در پايين آن ذرات آب با بار منفي
تشكيل مي شوند.
اين ابرهاي باردار در حركت خود يا به ابرهاي ديگري برخورد كرده
و بارهاي الكترواستاتيكي خود را تخليه مي كنند كه باعث به وجود آمدن تندر
(رعد وبرق، آسمان غرنبه) مي شوند.
اين ابرها در حين گذار خود براي تخليه بار خود با ولتاژهاي
بالاي (حدود 20 كيلووات/ مترمربع) تخليه اي بين نقاط مرتفع زمين (كوه ها،
ساختمان هاي بلند، سازه هاي فلزي مرتفع، دكل هاي مخابراتي و تلويزيوني،
مخزنهاي بزرگ سوختي و شيميايي، انبارهاي مواد منفجره و آتش زا) انجام مي
دهند كه اين عمل تخليه الكتريكي آذرخش نام دارد و اين پديده شگفت طبيعي است
كه اثرات زيان بار و مخربي را در صورت تجهيز نبودن اين گونه تاسيسات به
سيستمهاي حفاظتي در برداشته، همچنين اثرات بعدي آن باعث خسارات فراوان
ديگري خواهند شد.